Paano Magsimula ng Negosyo sa Pinas

Ang tanong ng karamihan: “Paano magsimula ng negosyo?”

Sa dami ng kailangang ayusin — permits, papeles, at plano — madali kang ma-overwhelm. Pero ang totoo, hindi mo kailangang maging eksperto para makapagsimula. Kailangan mo lang ng tamang gabay, kaunting tiyaga, at malinaw na direksyon.

Ngayong 2025, mas madali nang magnegosyo sa Pilipinas. Sa tulong ng digital tools, supporta mula sa gobyerno, at lumalaking demand sa mga lokal na produkto’t serbisyo, panahon mo na para sumubok.

Sa gabay na ito, tuturuan ka naming paano magsimula ng negosyo sa Pinas — step-by-step, sa paraang simple at praktikal.

Bakit Ngayon ang Tamang Panahon para Magsimula ng Negosyo?

Ayon sa Department of Trade and Industry (DTI), 99.6% ng mga rehistradong negosyo sa bansa ay MSMEs. Ibig sabihin, karamihan sa mga negosyante ay nagsimula rin sa maliit.

At ngayong 2025:

• Mas mabilis na ang online registration 
• May mga loan at training programs para sa maliliit na negosyante 
• Mas madali nang magbenta online gamit ang Facebook, Shopee, Lazada 
• Tumataas ang supporta ng mga Pilipino sa lokal na negosyo 

Hindi mo kailangan ng milyon-milyong puhunan. Ang kailangan mo ay malinaw na simula.

Step 1: Tukuyin ang Negosyong Aakma sa’yo

Bago ka pumunta sa DTI o BIR, alamin mo muna kung anong klase ng negosyo ang gusto mong simulan.

Mga tanong na pwede mong sagutin:

• Ano ang kaya kong gawin o i-offer? 
• Anong problema ang kaya kong solusyonan? 
• May demand ba ito sa lugar ko o online? 

Halimbawa, may isang kaibigan ako na nagsimula lang magbenta ng lutong ulam sa kapitbahay. Dahil nakita niyang maraming busy sa trabaho at walang oras magluto, inalok niya ito bilang lunch delivery. Ngayon, may dalawang empleyado na siya.

Lesson? Simulan sa problema. Alamin kung paano mo ito maa-address gamit ang produkto o serbisyo mo.

Step 2: Gumawa ng Simpleng Business Plan

Hindi mo kailangan ng bonggang dokumento. Kahit isang pahina lang, basta malinaw kung anong direksyon ang tatahakin mo.

Isama sa simpleng plano mo:

• Ano ang produkto o serbisyong inaalok mo? 
• Sino ang target customers mo? 
• Paano mo sila maaabot? (online, physical store, referrals) 
• Magkano ang puhunan, gastos, at presyo? 
• Gaano kalaki ang target mong kita sa unang 3-6 buwan? 

Pwede kang gumamit ng notebook, Google Docs, o template gaya ng Business Model Canvas. Ang mahalaga, hindi ka lutang habang nag-uumpisa.

Step 3: Legal Requirements — Gawing Legal ang Negosyo Mo

Para makaiwas sa multa, hassle, at pagsasara ng negosyo, siguraduhing kumpleto ka sa permits at registration.

Mga Legal na Hakbang:

1. Piliin ang Business Name

• I-check kung available ito sa DTI Business Name Search 
• Dapat hindi pa ginagamit ng iba 

2. Magparehistro sa DTI o SEC

• Kung sole proprietor ka, sa DTI ka magrerehistro 
• Kung partnership o corporation, sa SEC 

3. Kumuha ng Barangay Clearance

• Sa barangay hall kung saan matatagpuan ang negosyo mo 
• Dalhin ang DTI/SEC papers, valid ID, at proof of address 

4. Kumuha ng Mayor’s Permit

• Sa city/municipal hall 
• Kailangan ito para maging legit ang operations mo 

5. Magparehistro sa BIR

• Kumuha ng TIN para sa negosyo 
• Magpa-approve ng resibo (ATP) at books of accounts 
• Obligado kang magbayad ng buwis at mag-file ng ITR 

6. (Optional) Business Insurance

• Kung may tindahan ka o staff, makabubuting may insurance para sa seguridad 

Kapag legal ang negosyo mo, mas malaki ang kumpiyansa ng kliyente at mas makakaiwas ka sa problema sa hinaharap.

Step 4: Magbukas ng Business Bank Account

Huwag mong ihalo ang personal at business na pera. Bukod sa nakakalito, delikado rin ito kapag may legal na usapin.

Kailangan mo ng:

• DTI/SEC Certificate 
• Mayor’s Permit 
• Valid ID 
• TIN 

Kapag hiwalay ang account, madaling i-track ang kita, gastos, at taxes.

Step 5: Pondohan ang Negosyo (Kahit Maliit ang Simula)

Ang tanong: Kailangan ba ng malaking puhunan para magsimula ng negosyo?

Hindi. Ayon sa studies, maraming microbusinesses ang nagsimula sa ₱20,000 – ₱100,000 lang.

Saan pwedeng kumuha ng pondo?

• Sariling ipon (bootstrapping) 
• Family or friends na willing magpahiram 
• DTI Pondo sa Pagbabago (P3) – low-interest loan 
• Local cooperatives o lending institutions 
• Go Negosyo at iba pang MSME programs 

Tip: Mag-umpisa sa kaya mong i-manage. Huwag kang mangungutang nang hindi sigurado sa flow ng negosyo.

Step 6: Ayusin ang Branding at Online Presence

Mas maraming Pilipino ang nagso-shopping o naghahanap ng services online. Kaya kung wala ka sa internet, posibleng hindi ka makita.

Simulan mo sa:

• Professional-looking logo at visuals (Canva – libre!) 
• Facebook Page at Instagram account 
• Google Business Profile (lalo na kung may physical shop) 
• Basic website (pwede sa Wix o WordPress) 

Mas maayos ang tingin ng customers kapag presentable ang online identity mo.

Step 7: Hanapin ang Unang Customer

Walang negosyo kung walang customer. Kaya kahit wala ka pang bayad sa ads, pwede mo nang simulan ang marketing mo.

Subukan ito:

• Post sa personal Facebook account mo 
• Magbigay ng discount o trial sa mga kaibigan 
• Sumali sa local Facebook groups (buy and sell, barangay page) 
• Gumamit ng free tools like Canva, CapCut, at Google Forms 

Ang goal mo: Makarinig ng feedback. Ang unang sampung customer mo ang magsasabi kung may future ang negosyo mo.

Step 8: Panatilihin ang Compliance at Ihanda ang Negosyo para Lumago

Kapag tuloy-tuloy na ang benta, wag kalimutang i-maintain ang legal at financial side ng negosyo.

Gawin mong habit:

• Mag-file ng monthly/quarterly taxes sa BIR 
• Mag-renew ng Mayor’s Permit at barangay clearance yearly 
• Gumamit ng simple tracking system (Excel or free accounting tools) 
• I-consider ang insurance para sa peace of mind 

Pag ready ka na, pwede ka nang:

• Mag-hire ng tauhan 
• Magdagdag ng produkto o service 
• Mag-expand sa ibang lugar o online platforms 

Tandaan: Mas okay ang bagal pero maayos kaysa mabilis pero sabog.

Konklusyon: Paano Magsimula ng Negosyo at Bakit Mahalaga Ito

Ang tanong na “paano magsimula ng negosyo” ay hindi lang tungkol sa kung anong form ang pipirmahan — ito’y tungkol sa kung paano ka magsisimula ng bagong yugto ng buhay mo.

Bilang bahagi ng MSME sector, mahalaga ang papel mo sa pag-unlad ng ekonomiya ng Pilipinas. Isang sari-sari store, online seller, o home-based service — lahat ito may ambag.

Ang pagsisimula ng negosyo ay hindi lang tungkol sa kita. Ito’y tungkol sa independensiya, oportunidad, at kontribusyon sa komunidad.

Kaya kung handa ka nang sumubok, ang tanong ay hindi na “paano?”
Kundi: kailan ka magsisimula?